Meslek Seçimi Nasıl Yapılır?

Bütün dünyada kabul görmüş bireyin güçlü yanlarına dönük bir alanda meslek seçmesinin o kişiyi hayata karşı daha yetkin, mutlu ve başarılı kılacağı kesindir. En güçlü yönlerinizi en güçlüden güçsüze doğru sıralayın. Bu konuda sonuçlarınızın başkalarının da gözünden nasıl göründüğünü etki altında kalmadan sorgulayın.

KARAR VERME – KENDİNİ TANIMA – MİZAÇ TİPLERİ

Meslek seçimlerinde temel unsur karar verme yeteneğidir. İnsan doğası gereği her birey bu seçimi kendi dünyasına göre yapmaktadır. Bunu mizaçlara göre irdelemek istersek;

-I- İdealist davranışlarda tutarlı, akılcı mükemmeliyete yönelimli kişi, sorumluluklar konusunda hassas, detaylara önem veren, ciddi, kontrollü ve tedbirli hareket eden, görevini (İşini) tam ve eksiksiz bir biçimde yerine getirmeye çalışan, planlı ve disiplinli olmaya önem veren kişilerdir.
-II- Duygusal ilişki odaklı ve ihtiyaçlara duyarlı kişi, sosyal ilişkilere yatkın, duygusal yanı güçlü, sevgi ve samimiyete önem veren, sıcakkanlı, merhametli, yardımsever, arkadaş canlısı, fedakâr ve paylaşmaktan hoşlanan kişilerdir.
-III- Yetkin olmaya çalışan, hayranlık uyandıran, imaj başarı ve hedef odaklı, dışa dönük, pratik, başarı odaklı, sonuca en kısa zamanda ulaşmaya çalışan, rekabetçi, hırslı, içten motivedirler. Yeni durumlara adapte olmakta zorlanmayan, olumsuz durumları ve duyguları kendisine engel kılmayarak hedef odaklı çalışabilen, çevrelerini motive ve ikna edebilme konusunda yetenekli, etkin ve etkileyici olmayı seven bir yapıdadırlar.
-IV- Kendi olmaya çalışan, başkalarının yerine kendilerini koyabilen (Empati kuran) ve aynısını isteyen, duygusal derinliğe yönelimli, hayatı derinden ve hissederek yaşamayı seven, duygularını yoğun yaşayan, tutkulu, estetik duyarlığı güçlü, bireyselliğe ve özgünlüğe değer veren, nazik ve duyarlı kişilerdir.
-V- Analitik gözlemci, araştıran ve düşünen, kendinde güven ve yeterliliğe çalışan, düşünerek hareket eden, derin merak sahibi olan, iyi gözlemleyen, bilgide derinleşmeyi seven, bir konuyu tüm yönleriyle araştırmaya çalışan akılcı ve mantıklı kişilerdir.
-VI- Bilgi ve veri toplayan, tehlike ve riskten, zarardan kaçınan, güvenli karar ve eylemi arayan, kural ve sorumluluklar konusunda hassas sorgulayıcı, meraklı, iyi gözlemleyen, mantıklı, ölçülü ve kontrollü hareket etmeye çalışan kişilerdir.
-VII- Kurgulayan ve tasarlayan, yüzeysel meraklı, kolaya ve hazza yönelimli, hareketli, dışa dönük, oldukça girişken yeniliğe açık, hızlı, meraklı, neşeli, spontan davranabilen, geçmişe takılmayan, iyimser, özgürlüğüne düşkün kişilerdir.
-VIII- Koruyucu, etkin olan, önderlik eden, güçlü, cesur, hızlı önceliği (İnisiyatif) alabilen, kendinden emin, kendine güvenen, bağımsızlığına ve keyfine düşkün, etkili ve baskın kişilerdir.
-IX- Huzuru önemseyen, rahata odaklı, bütünlüğü koruyan, huzur ve uyuma önem veren, sakin olmaya çalışan, sabırlı, çatışma ve gerilimden hoşlanmayan, barış ve uzlaşmayı önemseyen, ölçülü davranan, kabullenici ve esnek olan, taleplerinde ısrarcı olmayan kişilerdir.

Anlatmak istediğim kararlarımız nasıl bir kişi olduğumuzla doğrudan ilişkilidir.

Burada altını çizmek istediğim;
VI. Yapıdaki bireyin yapısı karar vermenin riskini sürekli hesapladığından ciddi bir kararsızlığa dönüştürebilir.
IX. Yapıdaki kişiler ise yine karar vermekte zorlanabilirler, fakat bu kararsızlıklarının altında yatan temel unsur kararların riski değil, bu sonuçların getirdiği huzurun ve rahatın bozulma ihtimali olabilir.
XIII. Yapıdaki kişiler en ufak bir tereddüt göstermeden kararını verme potansiyelini kendi içlerinde barındırır.

BİLGİNİZİ ÖLÇÜN

Mümkün olduğu kadar kendi gerçekliğimizin farkına varmalıyız. Bu Gerçeklik ya hedeflerin gerçek boyuta taşınmasına, ya da bilginin hedefler doğrultusunda büyütülmesi neden olur.

DOĞRU BİLGİ, DOĞRU MESLEK SEÇİMİ YOLCULUĞU

Bu süreçte kişi kendinin ilgilerini, güçlü yönlerinin, hoşlanarak yaptığı şeyleri keşfettikçe doğru meslek seçimine doğru yol alacaktır. Bu keşif yolculuğu birey olma yeterliliği ile entegredir. Doğru meslek seçiminin zamanı ortaokul çağında ayrışmaya ve karar vermeye doğru giderse bizim öğretim şeklimizle de uyumlu olacaktır. Ailenin, rehberlik servisi gibi yol gösterici kurumlar bu gençlerin tercihlerini ve seçimlerini sorgulamaya ve onları sağlıklı seçimlere doğru sürüklemek için destekleyici olmalıdır. “Oğlum, kızım bu mesleği seçmelisin yerine, ne olmak istiyorsun gibi yapıcı soru sorma yoluna gitmelidir. Burada gençler kendi hayatları ve önlerindeki yolun bir son olmadığının farkına varmalıdırlar. Gençlere bu konuda yardımcı olmaya çalışırken yapıcı sorgulama metodu ile genç teşvik edilmelidir. Bu yöntem sayesinde seçilen meslek seçimi gencin gerçek kararı ise, gencin hayata karşı daha çok çaba göstereceği kesindir. Gençler, mesleğinde deneyimli ve başarılı olanlarla samimi iletişim yolları geliştirmeli, mutlaka mesleğin uygulamasını mümkünse gözlemlemeye ve deneyimlemeye çalışmalıdırlar.

Mesleki yönelim testleri, ilgi envanterleri gibi araçlardan faydalanırken bu araçların tarif ettiği mesleklerin bu topraklara uygunluğuna ve test kontrol sistemlerinin olup olmadığına dikkat edilmelidir. Bu ülkedeki üniversitelerde var olan programlara göre yönlendirme yapabilme becerisi olan mesleki yönelim testleri seçilmelidir.

Doğru meslek seçimi için, gençlerin değerleri, prensipleri, kimlikleri güçlü olursa sağlıklı meslek seçim yapılabilir.